PIT – czym jest i kto go płaci?
Podatek dochodowy od osób fizycznych, który powszechnie określa się skrótem PIT (Personal Income Tax) jest obowiązkowym świadczeniem na rzecz Skarbu Państwa. Jak wskazuje sama nazwa, dotyczy on każdej osoby wykazującej określone, podlegające opodatkowaniu przychody, np. ze stosunku pracy, z tytułu najmu czy te generowane w wyniku prowadzenia działalności gospodarczej.
W praktyce tego pojęcia często używa się w odniesieniu do samej deklaracji, jaką podatnicy dostarczają do urzędu skarbowego. W dokumencie znajdują się takie informacje jak:
- podstawowe dane identyfikacyjne podatnika (numer PESEL, adres, data urodzenia);
- dane właściwego urzędu skarbowego;
- sposób rozliczenia podatku;
- kwota przychodu za konkretny okres rozliczeniowy;
- przysługujące ulgi i odliczenia.
Oczywiście szczegółowy wygląd formularza różni się w zależności od rodzaju druku.
Jak wybrać prawidłowy druk PIT?
Jak rozliczyć PIT? Aby prawidłowo dopełnić swojego obowiązku w urzędzie skarbowym, konieczny jest wybór odpowiedniego formularza PIT. W Polsce funkcjonuje ich całkiem sporo, dlatego krok ten nadal budzi wśród podatników pewne obawy.
Co więcej, istnieje szansa, że dana osoba zostaje zobligowana do wypełnienia więcej niż jednego druku. Wszystko zależy od tego, w jaki sposób zostały uzyskane przychody oraz na jaką formę opodatkowania zdecydował się rozliczający.
Wśród najpopularniejszych formularzy wymienia się PIT-37, PIT-36 i PIT-28. Pierwszy, najpowszechniejszy z wymienionych, dotyczy szerokiego grona osób, które osiągają przychody z podjętej pracy, w tym wykonują swoje obowiązki zawodowe w ramach umowy o pracę, a także umowy-zlecenia i umowy o dzieło. Ponadto dotyczy tych, którzy pobierają rentę i emeryturę.
Po druk ten sięgają więc osoby, których przychody rozliczane są przez płatnika. Najczęściej wypełnia się go na podstawie dostarczanego przez pracodawcę formularza PIT-11 z wyszczególnionymi kwotami przychodów.
Z kolei osoby pobierające renty, emerytury i zasiłki pieniężne wypełniają PIT-37, korzystając z dokumentu PIT-40A/11A otrzymanego od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Natomiast PIT-36 to druk przeznaczony dla podatników, którzy generują swoje przychody bez pośrednictwa płatnika. Kluczowa jest w tym przypadku wybrana forma opodatkowania – druk dotyczy osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą i rozliczają się według skali podatkowej, czyli na zasadach ogólnych.
Ponadto formularz obowiązuje tych, którzy osiągnęli przychody z najmu, podnajmu czy dzierżawy oraz w wyniku prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej (również opodatkowanych na zasadach ogólnych, czyli zgodnie ze skalą podatkową).
Ostatni z wymienionych, czyli PIT-28, to formularz przeznaczony dla podatników, którzy jako formę opodatkowania wybrali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Ich przychody mogą pochodzić z:
- prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej;
- najmu, podnajmu czy dzierżawy;
- rolniczego handlu detalicznego;
- ze sprzedaży produktów rolnych z własnych upraw, chowu i hodowli.
Warto zaznaczyć, że od 2023 roku ryczałt ewidencjonowany jest obowiązkową formą opodatkowania w przypadku, gdy podatnik osiąga przychody w wyniku najmu prywatnego.
Jak rozliczyć PIT?
Rozliczanie PIT-u raczej nie należy do ulubionych zajęć Polaków, jednak obecnie jest to o wiele łatwiejsze i szybsze, niż miało to miejsce w przeszłości.
Wszystko za sprawą możliwości złożenia deklaracji przez internet, dzięki czemu podatnik nie musi nawet opuszczać murów własnego domu. Służą do tego programy komercyjne oraz narzędzia opracowane przez Ministerstwo Finansów, w tym usługa Twój e-PIT i system e-Deklaracje.
Dodatkowo można skorzystać np. z darmowego oprogramowania e-pity. Sięga ono po informacje pochodzące z serwerów Ministerstwa Finansów. Dzięki temu nie trzeba samodzielnie wprowadzać danych np. z druku PIT-11. Co więcej, program e-pity sprawdza ich poprawność, a tym samym unika się błędnego wypełnienia formularza.
Z kolei Twój e-PIT pozwala na złożenie zeznania podatkowego PIT-28, PIT-36, PIT-37 oraz PIT-38. Usługa jest dostępna pod adresem e-Urzędu Skarbowego www.podatki.gov.pl. Aby z niej skorzystać, należy zalogować się na platformie przy użyciu e-Dowodu, profilu zaufanego lub aplikacji mObywatel i bankowości elektronicznej. Dodatkowo podatnik może to zrobić przy pomocy swoich danych podatkowych.
Takie rozwiązanie niesie za sobą wiele zalet. Przede wszystkim program automatycznie uzupełnia te informacje, którymi dysponuje Krajowa Administracja Skarbowa, dzięki czemu podatnik ma szansę zaoszczędzić sporo czasu (podobnie jak w przypadku programu e-pity). W razie potrzeby można dokonać ich korekty lub po prostu zatwierdzić formularz, jeśli dane zostały wprowadzone prawidłowo.
Co więcej, z systemu da się korzystać przez całą dobę, wystarczy do tego dostęp do internetu. Składanie zeznania podatkowego online daje także możliwość szybszego uzyskania zwrotu nadpłaty podatku w porównaniu do tradycyjnych metod (dostarczenie druku stacjonarnie do właściwego urzędu skarbowego).
Twój e-PIT pozwala też na wprowadzenie przysługujących podatnikowi ulg oraz określenie nr KRS organizacji pożytku publicznego, na rzecz której dana osoba chce przekazać 1,5% swojego podatku.
Składanie deklaracji podatkowej – ważne terminy
Podczas składania deklaracji podatkowej ogromne znaczenie ma dotrzymanie ściśle określonych terminów. W przeciwnym razie podatnik, który nie rozliczy się z urzędem skarbowym i nie dostarczy informacji na czas, może zostać obciążony m.in. karą pieniężną lub odsetkami za zwłokę. Termin złożenia formularzy PIT za 2023 rok upływa 30 kwietnia 2024 roku.
- Co to jest najem okazjonalny – kiedy jest potrzebna i jak wygląda umowa?
- Zastosowanie naklejek 3D – najlepsze sposoby wykorzystania
- Zwrot podatku z Niemiec w 2023 roku, czyli jak poprawnie rozliczyć się za granicą?
- Zielone biura w Warszawie – strategie ESG w praktyce
- Rozliczenie podatków zza granicy. Jak zrobić to poprawnie?
Zobacz również:
