Okresowa emerytura kapitałowa przysługuje kobietom, które ukończyły 60. rok życia. Jednak to nie wszystkie warunki, jakie należy spełnić, aby otrzymać świadczenie. Jakie są zasady wypłaty takiej emerytury oraz która kobieta może ją otrzymać?
Podstawę systemu emerytalnego stanowi świadczenie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych – emerytura. Oprócz niej ustawa przewiduje funkcjonowanie szeregu dodatków do emerytury oraz różnego rodzaju rent. Obok tego wszystkiego funkcjonuje okresowa emerytura kapitałowa. Właśnie na tym świadczeniu postanowiliśmy się zatrzymać na dłuższą chwilę i przybliżyć zasady jej funkcjonowania.
Czym jest okresowa emerytura kapitałowa?
Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998 roku reguluje kwestie powszechnego systemu emerytalnego. Zgodnie z nim, aby móc przejść na emeryturę należy osiągnąć wiek emerytalny. W Polsce w chwili obecnej wynosi on 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn. Żeby emerytura mogła osiągnąć gwarantowaną wysokość minimalną, konieczne jest przepracowanie minimum 15 lat pracy w przypadku kobiet oraz 20 lat pracy w przypadku mężczyzn. Istnieje możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę. Może to mieć miejsce na 5 lat przed ustawowym wiekiem emerytalnym. Powszechny system emerytalny obejmuje również wypłatę różnego rodzaju rent oraz dodatków do emerytur.
Obok powszechnego systemu emerytalnego funkcjonującego w Polsce, występuje instytucja okresowej emerytury kapitałowej. Ta została wspomniana w artykule 40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, a podstawą prawną jej przyznawania jest ustawa z dnia 21 listopada 2008 roku o emeryturach kapitałowych.
Okresowa emerytura kapitałowa jest świadczeniem okresowym wypłacanym ze środków zaewidencjonowanych na subkoncie Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Mogą ją otrzymać kobiety w wieku pomiędzy 60. a 65. rokiem życia, które były członkiniami otwartego funduszu emerytalnego.
Kto może liczyć na wypłatę emerytury kapitałowej?
Na wypłatę okresowej emerytury kapitałowej mogą liczyć kobiety, które urodziły się przed dniem 1. października 1973 roku i ukończyły 60. rok życia. Dodatkowo musiały one odprowadzać składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i być członkiniami otwartego funduszu emerytalnego. Kobiety te powinny mieć ustalone prawo do emerytury na nowych zasadach.
Warto wiedzieć, że okresowa emerytura kapitałowa będzie wypłacona jedynie osobom, które na swoim subkoncie w ZUS zdołały uzbierać kwotę równą lub wyższą od dwudziestokrotności dodatku pielęgnacyjnego. Kwota ta jest ustalana na ostatni dzień miesiąca, który poprzedza miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura na nowych zasadach.
Wysokość okresowej emerytury kapitałowej
Okresowa emerytura kapitałowa jest wypłacana ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tryb obliczania wysokości świadczenia został dokładnie opisany w ustawie. Aby ustalić wysokość świadczenia, wylicza się iloraz kwoty środków zaewidencjonowanych na subkoncie oraz średniego dalszego trwania życia. Pomocne w ustaleniu powyższych wartości będą pkt 2 art. 8 oraz art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1988 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tabela średniego dalszego trwania życia ogłaszana jest raz w roku przez Prezesa Głównego Urzędu statystycznego i publikowana w Monitorze Polskim. Okresowa emerytura kapitałowa jest rokrocznie waloryzowana zgodnie z zasadami i trybem przewidzianym dla emerytur wypłacanych z FUS.
Okresowa emerytura kapitałowa – zasady wypłaty
To Zakład Ubezpieczeń Społecznych określa, czy danej osobie przysługuje prawo do wypłaty okresowej emerytury kapitałowej. Ta sama instytucja określa również wysokość świadczenia. Decyzja nie jest wydawana z urzędu. Członek otwartego funduszu emerytalnego jest zobowiązany do złożenia wniosku w tej sprawie. Po każdej wypłacie świadczenia zmniejsza się stan subkonta ubezpieczonego.
Komu nie zostanie wypłacona okresowa emerytura kapitałowa?
Niestety nie każda kobieta, która ukończył 60. rok życia może liczyć na prawo do wypłaty okresowej emerytury kapitałowej, nawet jeśli odkładała środki na otwartym funduszu i spełniała szereg dodatkowych warunków. Wypłata nie zostanie dokonana, kiedy kwota środków zgromadzonych na rachunku OFE jest zbyt niska, a więc nie wynosi co najmniej dwudziestokrotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego. Warto wspomnieć, że w roku 2022 dodatek pielęgnacyjny wynosił 239,66 złotych, co oznacza, że środki zgromadzone na subkoncie nie mogą opiewać na kwotę niższą niż 4 793,20 złotych.
W momencie, kiedy ZUS nie przyzna kobiecie świadczenia z OFE, środki zgromadzone na subkoncie nie przepadają. Zostają one przekazane do funduszu emerytalnego ZUS, na konto osoby ubezpieczonej. Traktowane są one w charakterze składki na ubezpieczenie emerytalne, tak jakby ta została opłacona w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc przyznania emerytury. Oznacza to, że dzięki tym pieniądzom jest szansa na otrzymanie nieco wyższego świadczenia emerytalnego.
Emerytura docelowa a okresowa emerytura kapitałowa
Okresowa emerytura kapitałowa oraz emerytura docelowa mogą być wypłacane równolegle. Prawo do okresowej emerytury wygasa, kiedy uprawniona do świadczenia ukończy właściwy wiek emerytalny przewidziany dla polskich mężczyzn, a więc 65. rok życia. Jeśli z subkonta nie zostaną wypłacone wszystkie środki, to trafiają one na konto emerytalne i przy ich udziale określa się wysokość docelowego świadczenia emerytalnego. To co do zasady nie może być niższe od dotychczas pobieranej emerytury z FUS.
A co po śmierci właścicielki subkonta?
Prawo do okresowej emerytury kapitałowej wygasa w chwili śmierci właścicielki subkonta w otwartym funduszu emerytalnym. Konto jednak pozostaje aktywne, a do środków na nim zgromadzonych mają zastosowanie zasady dotyczące dziedziczenia środków z subkonta przez spadkobierców.
Podsumowując, okresowa emerytura kapitałowa przysługuje kobietom, które znajdują się w przedziale pomiędzy 60. a 65. rokiem życia i zgromadziły na swoim subkoncie w otwartym funduszu emerytalnym w ZUS-ie odpowiednią sumę pieniędzy.
