Komu należy się emerytura w Holandii? Już od co najmniej kilku lat Holandia stanowi popularny kierunek emigracji zarobkowej z Polski. Coraz częściej zastanawiamy się jednak nie tylko nad wysokością holenderskich wynagrodzeń, ale także poziomem świadczeń emerytalnych.
Zapewne nie każdy, kto emigrował w celach zarobkowych za granicę, zdaje sobie sprawę z tego, że nawet w przypadku powrotu do Polski można liczyć na świadczenie emerytalne zza granicy. Nie inaczej jest w przypadku Holandii. O jakich świadczeniach jest mowa, jeśli chodzi o holenderski system emerytalny i co wpływa na to, ile wynosi emerytura w Holandii?
Emerytura w Holandii — na jakich warunkach można otrzymać to świadczenie? Emerytura AOW, pracownicza i nie tylko
W 2022 roku w Holandii stosuje się system emerytalny złożony z trzech filarów (podobnie jak ma to miejsce np. w Polsce). Obszary te są następujące:
- emerytura podstawowa za pracę w Holandii, określana także jako AOW (AOW — Algemene Ouderdomswet). Do uzyskania emerytury podstawowej AOW uprawnione są osoby, które na przestrzeni lat odprowadzały składki na ubezpieczenie emerytalne z tytułu zatrudnienia w Holandii i tam mieszkały; składki te były potrącane z pensji;
- pracownicze programy emerytalne (STiPP) opłacane przez pracodawcę — emerytura w Holandii zależy również od wysokości składek opłaconych przez pracodawcę w ramach funduszu emerytalnego STiPP;
- indywidualne programy emerytalne (np. dla osób przebywających na samozatrudnieniu) – w ramach trzeciego filaru istnieje możliwość, by pracownik także we własnym zakresie skorzystał z dodatkowych pakietów ubezpieczeniowych.
Emerytura z Holandii. Jaki wiek emerytalny jest niezbędny, by otrzymać holenderską emeryturę?
W Polsce jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że minimalny wiek emerytalny dla kobiety i mężczyzny został ustalony na różnym poziomie. Nieco inaczej wygląda sytuacja w innych krajach — Holandia jest tego dobrym przykładem. W odróżnieniu od Polski wiek uprawniający do otrzymywania emerytury holenderskiej jest taki sam niezależnie od płci i wynosi obecnie 66 lat i 4 miesiące — taki próg wiekowy został ustalony stosunkowo niedawno, tzn. w 2020 roku.
Z drugiej strony trzeba jednak mieć na uwadze, że istotny wpływ na politykę społeczną prowadzoną przez rządy Holandii (a właściwie: Królestwie Niderlandów) wywierają procesy demograficzne, w tym m.in. starzenie się społeczeństwa. Jaki wywrze to wpływ na działania w zakresie systemu emerytalnego? Odpowiedź jest prosta do przewidzenia: dalsze wydłużanie wieku emerytalnego. Według najbardziej prawdopodobnej wersji obecny wiek emerytalny zostanie wydłużony już w 2024 roku, a nowy próg wyniesie 67 lat. Nie jest to wprawdzie rewolucja, ale projekty te dobrze pokazują kierunek zmian, jakim podlega emerytura w Holandii.
Emerytura z Holandii a staż pracy — jaka jest zależność?
Co ciekawe, według aktualnych przepisów nie istnieje coś takiego, jak minimalna liczba lat (staż pracy), poniżej której bezwzględnie nie przysługuje emerytura z Holandii. Według ogólnej zasady za pełny każdy rok pracy, w którym dana osoba pracowała w Holandii, przysługuje świadczenie w wysokości 2 proc. podstawowego wymiaru emerytury. Taki stan rzeczy to:
- dobra wiadomość dla osób, które w czasie wieku produkcyjnego nie przepracowały zbyt wiele lat np. z konieczności opieki nad dziećmi czy chorymi rodzicami,
- zła wiadomość dla wszystkich pozostałych — obecne rozwiązania oznaczają bowiem, że trzeba przepracować aż 50 lat, by móc osiągnąć podstawową emeryturę.
Holenderskie regulacje prawne dopuszczają wypłatę emerytury nawet w przypadku osób, które pracowały zaledwie przez pięć lat. Oczywiście, taki stan rzeczy oznacza, że emerytura w Holandii będzie wówczas wynosić jedynie 10% podstawowego wymiaru.
Ile wynosi holenderska emerytura i w jaki sposób jest ona naliczana?
Jeśli chodzi o wysokość podstawowej emerytury państwowej, obywatele mogą liczyć na świadczenie, którego wysokość jest uzależniona m.in. od następujących czynników:
- wysokość odprowadzonych składek na emeryturę,
- liczba przepracowanych lat,
- struktura gospodarstwa domowego. W przypadku samotnego seniora emerytura podstawowa wynosi 1270,67 euro. Niższe świadczenia otrzymają z kolei emeryci, którzy prowadzą wspólne gospodarstwo domowe (jako małżeństwo lub para mieszkająca razem) — w takim wypadku świadczenie w wersji podstawowej wyniesie zaledwie 870,03 euro.
Czy należy złożyć wniosek o emeryturę? Czy osoba spoza Holandii może otrzymać świadczenie?
Odpowiednikiem polskiego ZUS jest w Holandii urząd SVB. Osoba, która zamierza starać się o holenderską emeryturę, musi w tym celu złożyć wniosek. W przypadku tych, które już nie mieszkają w tym kraju (w przeszłości byli oni np. imigrantami zarobkowymi spoza kraju), świadczenie również przysługuje w Holandii. Wniosek należy złożyć w aktualnym kraju zamieszkania.
Holenderski system emerytur jest chwalony jako rozwiązanie dostosowane do aktualnych potrzeb społeczeństwa. Oczywiście, taki stan rzeczy nie oznacza jeszcze, że nie trzeba długo pracować i mieszkać w tym państwie, by móc otrzymać świadczenie na przyzwoitym, zapewniającym godne życie poziomie. To właśnie od stażu pracy czy wysokości odprowadzonych składek w dużej mierze zależy to, ile wynosi emerytura w Holandii. Jeśli chodzi o systemy emerytalne w krajach zachodniej i północnej Europy, warto zwrócić uwagę również na to, jaka jest emerytura w Norwegii czy emerytura w Anglii.